Wśród szerokiej grupy łożysk powszechnie stosowanych znajdziemy jedne z pierwszych łożysk, jakie w ogóle powstały w historii ludzkości. Chodzi tutaj oczywiście o łożyska ślizgowe, które były wykorzystywane w takich lub innych formach, już w czasach starożytności. Obecnie, co prawda mamy o wiele lepszą technologię, wobec czego łożyska ślizgowe są bardziej wydajne i odporne na zużywanie się, niemniej jednak w dalszym ciągu ich działanie opiera się o tę samą ideę.
W skrócie można powiedzieć, iż jest to łożysko mniemające żadnych, pośredniczących w przenoszeniu energii obrotowej, ruchomych elementów. Najczęściej wygląda to tak, iż czop wału (lub też inny element obrotowy), jest umieszczony bezpośrednio w cylindrycznej panewce na luźnym pasowaniu. Sama nazwa wzięła się stąd, iż element obrotowy wykonuje wewnątrz panewki ruch ślizgowy.
Podstawowe zastosowanie łożysk ślizgowych.
Łożyska ślizgowe charakteryzują się całkiem sporym zastosowaniem w wielu przypadkach. Nawet mimo faktu, iż nie są one w stanie przenosić tak dużych obciążeń jak ma to miejsce w przypadku innych łożysk, z dodatkowym elementem pośredniczącym w przenoszeniu obciążeń. Najczęściej możemy zetknąć się z następującymi zakresami zastosowania łożysk ślizgowych:
- Małe konstrukcje o niskim obciążeniu
- Łożyskowania wymagająca wysokiej precyzji
- Konieczność uzyskania niskiego poziomu hałasu w toku pracy łożyska.
- Wysoka prędkość obrotowa
- Konieczność wygłuszenia drgań wału
Możemy więc powiedzieć, iż tego typu sytuacje zdarzają się bardzo często we wszelkiego rodzaju maszynach i urządzeniach przemysłowych. Co prawda, tego typu łożyska raczej do branży motoryzacyjnej trafiać nie będą, niemniej jednak ich zastosowanie i tak pozostaje bardzo wysokie.
Podział łożysk ślizgowych.
Wartym naszej uwagi jest tutaj również fakt, iż łożyska ślizgowe będą dzielić się na kilka podgrup o różnych właściwościach a tym samy m i zróżnicowanym zastosowaniu. Dzięki temu też, praktycznie do każdego z wymienionych wyżej zastosowań, będziemy mogli dopasować dedykowane rozwiązanie oparte o funkcjonalność łożysk ślizgowych.
Podstawowy podział łożysk ślizgowych wygląda następująco:
- Łożyska ślizgowe suche – charakteryzujące się brakiem smarowania, lub smarowaniem jedynie okresowym. Panewki wykonane ze stopów łożyskowych lub tworzyw sztucznych, takich jak chociażby teflon. Wykorzystywane do połączeń o niskich obciążeniach.
- Łożyska ślizgowe powietrzne – pomiędzy wałem a panewką tworzony jest dystans poprzez dostarczane do panewki sprężone powietrze. Są to łożyska idealnie sprawdzające się w urządzeniach o bardzo dużych prędkościach obrotowych z niskimi zakresami obciążeń na wale.
- Łożyska ślizgowe olejowe – wewnątrz panewki znajduje się wypełnienie olejowe, które w czasie ruchu wały tworzy cienką warstwę wypełniającą przestrzeń między wałem a panewką.
- Hydrodynamiczne – film olejowy tworzony jest samoczynnie poprzez zjawiska hydrodynamiczne powstające w szczelinie
- Hydrostatyczne – gdzie do panewki dostarczany jest olej pod odpowiednim ciśnieniem.
Mamy więc do czynienia z dość szeroką grupą łożysk, o stosunkowo szerokim zastosowaniu w wielu różnych przypadkach. Z tego też powodu, nie możemy pomijać łożysk ślizgowych, gdyż zajmują one istotne miejsce w całej grupie łożysk.